DEĞİŞİM ANAFORUNDA AİLE / LACİVERT DERGİ

Günümüz dünyasındaki yapısı ve ömrü geçmişine göre daha farklıdır. Aile politikalarının birleşim birlik çerçeveleri, kadım doğruları ve yeni gerçeklerin şekillendirilmesi, aile tarihi boyunca var olan psikolojik ve sosyal desteğin devamı açısından önemlidir.

Günümüzdeki teknolojik gelişmeler, kültürler arası etkileşimler ve ekonomik dengesizliklerdeki değişimler, dünyayı yakınlaştırmış ve bireyler arasındaki ilişkiler daha önce olmadığı kadar geniş bir ağda yerleşmeye olanak tanımıştır. Şehirlerin büyük bir köy hali geldi, toplumsal yapıların değişti, küreselleşen ve aynı zamanda bireyselleşen genişledi ve daha da değişti.

Aile , ilk yaşayanı bu yana insanın toplumuna hazırlayan yegâne bir kurum olarak varlığını sürdürmüştür. Böylece aile, kültürel çeşitliliğin aktarımının ve toplumsal değerlerin gelecek nesillere ulaştırılabilmesinin temel aracı olmuştur. Bunların bir arada oluşturulduğu toplumun temel kodları ile boyutları ve değerlerine bağlanmış ve böylece yaşanan hızlı değişimlerde savrulmayı önlemiştir. Aile, aynı zamanda direnen vicdani ve büyümeyi destekleyen, iletişim, bir arada yaşama, çözüm üretebilme yeteneği geliştiren, bir kurum olarak da önemlidir.

Kavram

Toplumsal birlik olgusu olarak aile, tarih boyunca farklı kültürlerde ve dönemlerde farklılaştırılmış, yaşanmış ve yeniden yaratılmıştır. Günümüzde aile sonuçları, toplumsal normlar, değerler ve ihtiyaçlar değişmeye devam etmektedir. Yaşanan değişimin göz önünde aileye ait bir kavram birliğine de ihtiyaç olduğu aşikârdır. Bu noktada öncelikle "sağlıklı aile", "güçlü aile", "çekirdek aile" kavramlarını yeniden değerlendirdiğimizde aile biriminin dağılımını ve dönüşen toplumsal yapıdaki yerini anlamamız daha kolaylaşacaktır.

Sağlıklı aile, kendi içinde hak ve görev durumunun sağlandığı, sağlıklı hakların bir kişide ve sağlıklı diğer kişide toplandığı ailedir. Bölgelere ve sosyo-ekonomik yapılara göre farklılık gösterse de aile içinde haklar ve ücretler, kendi içinde dengeli bir şekilde ödemelendirilmişsa bu aile sağlıklı bir aile olarak kabul edilir.

Güçlü aile hastalıkları aile sosyologları çözüm üretebilme kapasitesiyle sağlanmaktadır. Karşılaşılan sorunları etkili bir şekilde bir araya getirerek çözebilme becerisi aileyi güçlü bir şekilde sunar. Aile, boş olsa bile bir sorunla karşılaşıldığında veya sorunu çözebilmek için bir araya gelebilmek için bu aile güçlü olarak kabul edilir. Bu esnek güçlü bir aileden bahsedebilmek için ailede çözüm üretmeyi desteklemeye yönelik kriz yönetimi, çatışma çözümü, boşanma süreci sağlıklı yönetim gibi konuların yeniden değerlendirilmesi gerekir. 20. yüzyılda popüler hâle gelen çekirdek aile gösterimi Türkiye'de farklı bir şekilde tezahür etmektedir. Sosyoloji literatüründe ağırlıklı olarak geniş aile ve çekirdek aile gibi tüm toplumlar için geçerli olmakta yer alan Aile Sosyoloğu Prof. Türkiye'de çekirdek aile, Avrupa'daki atomize çekirdek ailesinden farklıdır. Türkiye'deki aile bireylerini ana aileden ayrılarak çekirdek aile oluştursalar bile ailelerin çoğalan hizmet alışverişinin devam ettiği geniş seçim bir "çekirdek aile ağı" sözü mevcuttur. Aile büyüklerinin çocuk bakımına destek sağlanması, köyden erzak hazırlanması gibi. Bu nedenle Türkiye'de ağırlıklı olarak atomize edilmiş çekirdek aileden değil, sosyo-ekonomik yapısı farklı olmayan çekirdek ailesinden vazgeçilebilir. Hastalık, afet gibi krizlerde "çekirdek aile ağı"nın devam ettiği da bir başka gerçektir. "Çekirdek aile ağı"nı güçlendirecek politika ve programları, onların devamı perspektifine önem arz etmektedir.

İnsan sevgisi, korunma, korunma gibi sorunlar ailedeki güvenlik ve destek ağı ile gerçekleştirilebilir. Bu aile, hayatta kalma sağlığının korunmasında hayati öneme sahiptir. Güvenli birleşme bireyleri, sağlıklı bir kimlik, ortaya daha yatkın olurlar. Sağlıklı ve güçlü bir aile içinde şahsiyetlerini geliştirmiş bireyler, toplumsal hayatta kalmada etkin rol alabilmektedir.

Değişim kaçınılmaz ise dönüşüm nasıl olacak?

Günümüzün toplumsal dinamiklerinin hızla devam etmesi aile düzeninin değişiminin nedeni olmuştur. Küreselleşen değişimlerin etkileri toplumsal bir kurum olan ailede kalıcı olma açısından genişlemeden değişime yol açmıştır. Üretime katılım ve ekonomik talep talebi de aile içi dinamikleri etkilemekte, anne babaların ev dışında zaman harcamalarına ve dolayısıyla da çocuklarıyla yeterli zaman harcamamalarına sebep olmaktadır.

Göç ve kentleşme başta olmak üzere ailenin yaşlıların varlığı ve rolü de vardı. Kırsalda daha aktif ve aile içi görevlere daha fazla bozulmadan
bahsetmek mümkündür. Bununla birlikte şehirde ise (mevcut konut yapısı ve yaşlıların evlerinden ayrılma isteği de göz tutmak) toplum dışında yaşamış, ailenin diğer üyeleri ile iletişim içinde olamayan bir yaşlı nesil var.

Teknolojinin hızlı bireyleri arasındaki iletişim metotlarını değiştirmiş ve ailelerin laboratuvar çalışmaları farklılaştırılmıştır. Sosyal medya ağlarının hayatlarını kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı günümüzde neredeyse herkes tarafından kullanılması, yardımcı olan aile görüntülü iletişimini kolaylaştırmış, aile sohbetleri, ailelere büyüklerine danışabilme, alım satım ile ilgili ticari işlemlere kadar paylaşımların sürmesinde ve birliktelik ağınıte de bir rol üstlenmiştir.

Ailede kimlik oluşumu

Aile; dayanışmacı, kültürel çeşitliliğin korunmasını sağlayarak gelecek kuşaklara geçiş, kişilik gelişimi ve duygusal destek gibi birçok önemli rolün üstlendiği sosyal bir kurum olarak aslında sosyal bir iletişim ağıdır. Teknolojinin hayatın kılcal damarlarına kadar hakim olduğu bir dünyada bileceği, fiziksel ve ruhsal olarak en somut bağ ve sığınılabilir güvenli bir liman olması göz ardı etmemek gerekir.

Aile, kimlik oluşumu ile doğrudan biçimi. Aslında Prof. anlaşılacaktır. Güngör, insanlığın çok soyut ve geniş bir bütüne işaret ettiğini, yalnızca bu bütünün bir parçasının tüketicilerin tatmin olduğunu, insanların çok büyük çoğunluğun bir aile ve bir milletin ferdi olarak şahsiyet kazanacağını ve psikolojik tatmin duyacağını ifade eder.

Ailede yaşanan değerlerin nesiller arasında köprü olması ve sürekli olarak ortaya çıkan olumsuzluklara karşı güçlü bir dayanak oluşumu, toplumun geçmişten gelen kültürel gelişiminin sürdürülmesinde önemli bir rol oynar. Ailenin günümüzün sosyal yapısında sürdürülebilirliğine karşı toplumsal dayanışma ve istikrarını sağlama açısından kilit bir önemi vardır. Bu sayede toplumsal üretim yapısı paralel olarak aile ve aile birimlerinin yeniden düşünülmesi yerinde olacaktır. Bunu yaparken kadim doğrular ve yeni gerçekler göz önünde bulundurulması önemsemektedir.

Bu iletken faydanın faydası var ki bunların diğer toplumsal yapıları gibi aile de statik kalmamış, dinamik bir süreç içinde detaylandırılmıştır. Toplumsal yapıdaki değişimin ortaya çıkışı ortaya çıkan bir olgu değildir, bu değişim ve yeniden yapılanma sürecinde insan faktörü de önemlidir. Bu nedenle, Türk aile yapısı bir dizi sosyo-ekonomik faktör dağıtıcısı ve harcama oranı kadar insanın bu süreç üzerindeki etkisi unutulmalıydı, diğer toplumsal yapılar gibi aile üzerinde diyalektik bir yeniden üretim süreci söz konusudur. Dolayısıyla aileyi de modernizmin kuşatıcı ve dönüştürücü temel ilkeleri ile ya da kalıcı ve eleştirilemez bakış açısıyla ele alan geleneksel anlayışlarla değil yaşanan gerçeklikle bir veri olarak kabul edip buna kendi kültürel kodlarımız ve hedeflerimiz çerçeveleri yeniden üretmeliyiz.

Dikotomik izolasyonların sığlığı

Modern dünyada bireyselleşme sanatı ve insanlar giderek yalnızlaşmaktadır. Böyle bir dönemdeki ailelerin yardımlaşma duygusu ve dayanışması, bireyin ayakta kalması önemli bir dayanaktan oluşur. Batı toplumlarında öne çıkan dikotomik sığ insanlar yaşayacak ve toplumsal gelişme ve değişim önünde bir tehlike olarak varlığını sürdürüyor. Güç sonuçları tarih ve inanç uygarlığımız "hem gidecek hem aile" yaklaşımıyla büyük bir zenginliğin de bağlılığıyla aslında.

Aile perspektifi ile konuya bakmak ya bireyin özgürlüğü ve güçlenmesi ya da ailenin bir arada olması ve güçlenmesine boyun eğilmemelidir. Tam da bu durumda bu iki alanda da gelişme sağlayacak bir bakış açısıyla; hem, hem de tedaviyi koruyabilmek gerekir; yani hem kişinin hem ailesi. Bir başka örnek vermek; Kadın, çocuk politikaları ile ailelerin bir araya getirilmesi rakip değildir. Birinden birinin tek başına onu savunmak, yaşamak zorunda kalmak zorunda değilsiniz. Hem kadınının, oyun haklarından ve güçlenmesinden bahsedebilir ve bu yönde politikalar geliştirebilir hem de sağlıklı aile, güçlü aile, çekirdek aile ağı konularını detaylandıracak aileyi güçlendirecek politika ve programlar geliştirebilir. Ak Parti'nin eğitim, istihdam başta olmak üzere kadın politikalarına ve beraberinde iş ve aile politikalarına uyumu sağlamak başta olmak üzere aile politikalarına bilimler son 21 yıllık küresel ve insanlığın bilimleri ile barışık bir yaklaşımdan söz edilebilir.

Ailenin durumu, toplumsal değişimlere ve ihtiyaçlara yanıt olarak sürekli olarak devam etmektedir. Evlilik, aile ve ilişki kavramları da bu sürekliliğe sahip dinamiklere Mevlana'nın pergel metaforunda olduğu gibi bir ayağını kadım doğrulara sabitleyerek uymalıdır. Özetle aile politikalarının bir kavram birliği çerçeveleri, kadim doğrular ve yeni gerçekler bölgeleri, hem-hem de yaklaşımın şekillendirilmesi, aile tarihi boyunca var olan psikolojik ve sosyal bakımın devamı açısından önemlidir.

 

KASIM / 2023